Bisiklet Kaskı Kullanıyoruz AMA Bu Kasklar Bizi Koruyor Mu?
Özellikle ülkemizde son yıllarda çok ciddi bir ivme kazanan amatör bisiklet sporunun vazgeçilmezi olan kaskları ilk görenlere nedense pek bir güven aşılamıyorlar. Gerek malzemesi gerekse ağırlığı açısından ilk görüşte güven vermeyen bu ekipmana duyulan bu ön yargı sanırım haksız değil. Danimarka’da yapılan yeni bir analiz, bisiklet kaskının koruyucu etkisinin, önceki araştırmalarda abartılmış olabileceğini ortaya koyuyor. Buna göre kask, kafa yaralanma riskini azaltıyor ancak araştırmalarda söylendiği kadar da değil.
2001’de Avustralya’da yapılmış akademik bir çalışmaya göre bisiklet kaskı, kafa yaralanma riskini %60 oranında azaltmaktadır. Ne var ki, aynı araştırmanın yeni versiyonları kaskın gerçekten de riski azaltmasına rağmen oranların gösterildiği kadar yüksek olmadığını ortaya çıkardı. Konuyla ilgili yeni çalışma, Oslo Ulaşım Ekonomi Enstitüsü’nden trafik araştırmacısı ve aynı zamanda Aalborg Üniversitesi profesörü olan Rune Elvik tarafından yürütüldü.
Önceki araştırmalar, kaskın koruyucu faydalarını abartmıştır
Profesör Elvik’e göre, 2001’de Avustralya’da yapılan ve kaskın faydalılık oranını %60 olarak açıklayan çalışma iki kusur barındırmakta; bu da kaskın verimliliği konusunda şişirilmiş sonuçlara yol açmaktadır.
1. Bu çalışmanın akademik ortamda yayınlanma kaygısından dolayı daha baştan sabit bir fikre eğilimi vardır. Yaygın olan algı, kaskın çok faydalı olduğu yönündedir. Bu hakim görüş karşısındaki bir çalışmanın akademik düzeyde yayın şansı azdır. Bu durumda kasklı ve kasksız yaralanmalar arasındaki farkın aslında az olduğunu göstermek fark yaratmaz, kabul görmez.
2. Sonrasında yapılan daha güncel araştırmalar da, faydalılık anlamında 2001 yılındaki rakamlardan daha düşük oranlar ortaya çıkarmıştır.
Güncel araştırmalarda sınırlı etki
Bu alanda yapılmış dört başka araştırmayı da incelediğimizde sonuç değişmiyor. Profesör Elvik kaskın kafa, boyun ve yüz yaralanmalarına etkisini güncel analizlerle birlikte ele aldığında, yaralanma riskini azaltma oranını %33 olarak açıklıyor. Bu da 2001 yılındaki araştırmanın neredeyse yarısı kadar.
Kaskla birlikte daha az kafa yaralanması ama daha çok boyun hasarı
Kaskın, ciddi sakatlanmalara karşı bir koruma sağladığı görülüyor. Kafaya alınan darbelerde kask takan kişilerin başlarında daha az hasar oluyor. Ancak örneğin boyun ve boynun arka bölgeleri incelendiğinde, tüm araştırmalar kask takmanın bu bölgeler için kesin bir hasar riski taşıdığını belirtiyor. Elvik, boyunda meydana gelecek olası hasarları göz ardı etme sebebinin, bu tip boyun zedelenmelerinin kafa yaralanmaları kadar ciddi bir tehlike oluşturmamasına bağlıyor.
Bisiklet kaskı takmak daha mı az güvenli hale geldi?
“Geçmişte üretilen kasklar, bugünküler kadar etkili değildi. Bu yüzden günümüzde kask kullanmak çok daha güvenlidir” diye düşünülebilir. Ancak sürpriz bir şekilde bu görüşün karşısında bir ilerleme görüyoruz. Bisiklet kaskı, yıllar içinde daha az güvenli bir hal aldı. Bu, şu şekilde açıklanıyor. Eski araştırmalar sırasında kullanılan kasklar sert katmanlı, kalın kasklardı. Son dönem araştırmalarda ise yumuşak katmanlı, hafif kasklar kullanılıyor ki bunun da darbe sırasında daha az koruyucu etkiye sahip olduğu görülüyor. Önceki kasklar, motorsiklet kasklarından esinlenilerek tasarlanır ve başın tamamını kaplardı. Bugün kullanılan bisiklet kaskları ise, kafayı serin tutmak için yapılmış havalandırma deliklerine sahip. Bu kıyaslama sonunda araştırmalar, yeni kaskların eskilere gore daha az koruyucu etkiye sahip olduklarını gösteriyor.
Kaynak:
http://sciencenordic.com/bike-helmets-are-less-effective-we-think
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0001457500000488
http://baspedalatv.tumblr.com/post/69746371529/bisiklet-kasklar-dusundugumuzden-daha-az-etkilidir
Yorumlar
(bir) Niye sadece beyler?
(iki) akademik makale demek bir varsayımı bilimsel yöntemlerle denemek, tartışmak ve yorumlamak demek. Esası şüphe üzerine kuruludur ve tüm akademik makaleler şüphe içeren diğer makalelere (düşüncelere) dayanır. Doğal olarak şüphe içeren başka bir makale ortaya çıkar. Her bilimsel çıktı, bir sonraki çürütmeye kadar "genel doğru" olarak kabul edilebilir ama bu kesin demek değildir.
(üç) Ben, düştüğüm zaman kaskın beni ne kadar koruyabildiğine bakıyorum. Bugüne kadar çok korudu, sadece bir kez kaskım olsaydı daha tehlikeli bir sonuç yaşayabilirdim. Çok şükür o an kask başımda değildi.